Arkeolog nasıl olunur?

Arkeolog nasıl olunur?

18. yüzyılların başlarında define bulma hevesi ile başlar arkeoloji insanlık için. Günümüze geldiğimizde arkeoloji toprağın, denizin yani yeryüzünün altındaki gizemi keşfetme tutkusudur aslında. İlk arkeoloji deneyimi bir çocuğun oyun oynarken kazdığı toprağın içinden çıkardığı küçük bir hayvana ait kurumuş iskelet ile başlar aslında.

Hayallerini süsler kurumuş iskelet, yaşadığı muhitin geçmişine dair. İşte orda başlamıştır bir arkeoloğun serüveni. Toprağın altındaki gizemi keşfetme heyecanı. Yeryüzünün sakladığı medeniyetlere ait minicik bir tablet ya da levha bazen bir küçük metal para arkeoloğun hayalidir tutkusudur.

Günümüz şartlarında çok zor bir meslek aslında. Sabırla bilinmezi çıkarmak ortaya, Yapbozun kayıp parçalarını bulup yerlerine koymak kaybolan medeniyetin her bir parçasını, Ufacık bir kalıntı ile başlayıp toprağı incitmeden ince hassas fırçalar ile adeta iğne oyası işler gibi işlemek toprağı bulabilmek arzusu ile kaybolan medeniyeti, zor bir zanaat arkeoloji. Kaybolan medeniyetlerin kültürel değişimleri asıl heyecanlandıran unsurudur arkeolojiyi. Aynı topraklar üzerinde aynı coğrafyada yaşamış aralarında zaman farklılıkları olan insanlar ile olan kültürel bağlarını bulabilme arzusudur. Yaşamlardaki farklılıkları keşfetme arzusudur.

Yaşadığımız yüzyılda arkeoloji tamamı ile bir bilim dalı olsa da, alaylı dediğimiz usta çırak ilişkisi ile yetişen arkeologlarda mevcuttur. Üniversitelerin Arkeoloji bölümü Prehistorya, Protohistorya ve Ön Asya Arkeolojisi, Klasik Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim dallarına dört yıl tahsil yapmak gerekli sonra diğer üniversiteliler tatil yaparken arkeoloji öğrencisi staj yapmalı, öğrenmeli incitmeden toprağın altındaki gizemi bulup çıkarmayı. Mezun olunca bitiyor mu?

Çok zor bir meslek bir o kadar az iş imkânı. Üniversitelerde öğretim görevlisi olacaklar yada Müzeler ve Anıtlar Genel Müdürlüğüne bağlı müzelerde istihdam edilecekler. Öyle ki en çok istihdam sağlayan Kültür Bakanlığı yılda sadece 10 ila 15 personel alımı yapmaktadır. Bunların yanı sıra özel müzeler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü de istihdam sağlamaktadır.

Diplomalı arkeologlar eğitimleri boyunca tanıdıkları coğrafyalar üzerinde iyi birer turist rehberi olma imkânlarına sahiptirler ancak unutulmamalıdır ki arkeolog için arkeoloji yani kazmak toprağı bir tutkudur. Kazmak derken yanlış anlaşılmasın kazma kürekle değil, ince ince iğne oyası gibi incitmeden yerin altındaki medeniyeti.

İster diplomalı ister alaylı tutkulu olmalı arzulu olmalı heyecanlanmalı arkeolog.